понедељак, 8. децембар 2014.

Raspad Bobar Grupacije; Propast Dodikove vizije u Picinom parku

 
Piše: Slobodan Vasković

Gavrilo Bobar preminuo je 30. septembra u 59. godini života. Iznenada. Uslijedile su salve epiteta Pokojniku, koji su sezali od “izvanredan čovjek do vrhunski privrednik i menadžer”.


Dva mjeseca kasnije, u postmortem igri “O Pokojniku sve najbolje”, pokazalo se da je dio koji se odnosi na privredu i menadžment bio cinizam.

Dva mjeseca nakon Bobarove smrti i njegova grupacija firmi “Bobar” umire. I to javno i na mukama. I niko i ne pokušava da je spase.
Svi kao da jedva čekaju da se agonija grupe “Bobar” što prije završi.

Firme hoće brzo propasti, do Nove 2015. Nijedna više neće raditi, ali agonija će se nastaviti - i radnika i povjerilaca i dužnika.

Krenulo je sa “Bobar bankom”, nastavilo sa “Bobar osiguranjem”, čija propast je otkrila i kataklizmu “Bobar Autosemberije”. Nastaviće se…

Da li je moguće da su sve te firme satrule u samo dva mjeseca nakon smrti svog osnivača? Nije moguće, što znači da su bile trule i za vrijeme njegovog života.

Većina ih je bila trula i kada su tek osnovane. Nije tu bilo ni “b” od  biznisa; Sve se zasnivalo na bliskosti vlasti.

Bobar vjerovatno jeste bio dobar čovjek (nisam ga poznavao, pa vjerujem da je takav bio), ali je bio nikakav biznismen.

Paradoks je da njegove firme ne bi bolje prošle ni da je bio odličan biznismen. Iz prostog razloga što Bobar nije upravljao svojim firmama, već je to činio Milorad Dodik. Bar kada su najkrupniji poslovi i najveće pare u pitanju. Siću je Dodik prepuštao Bobaru.

“Bobar kompanije” opstajale su zbog Gavrilove bliskosti Dodiku, Režimu i Budžetu. Kada je Bobar preminuo, umrla je i ta bliskost, jer nije ostavio naslednika bliskog vlasti.
Takva situacija značila je samo jedno – sigurnu propast kompletne grupacije.

I Bobar, kao i najveći broj drugih “uspješnih” privrednika u RS dobro je poslovao dok je bilo para od prodaje “Telekoma”. Kada je tih novaca nestalo, sva ta “Jaranska ekonomija” otišla je dođavola.

Režim nikada ne priznaje svoje greške, pa tako nije prije četiri/pet godina htio da prizna da je “Bobar grupacija” mrtvo slovo na papiru, koje košta stotine miliona.

Održavali su teško bolesne firme infuzijama iz Javnih preduzeća: na jednu cijev su infuziju davali, na drugu je izvlačili!

Bobar grupacija je godinama bila privredni Zombi-živi leš, preko kojeg su se prale i izvlačile pare. Koliko je to stotina miliona maraka bilo, najvjerovatnije nikada nećemo saznati. Ali znamo da je proglašenje Zombija stvarnim Lešom Republiku Srpsku koštalo 160 miliona KM samo u “Bobar banci”. Tek se očekuju računi iz propale osiguravajuće kuće, “Bobar Autosemberije” i drugih kula od karata iz “Bobar grupacije”.

Radnike tih firmi niko i ne pominje. Ni njihove porodice. Oni su kolateral Dodikove “Jaranske ekonomije”, od koje se Republika Srpska neće oporaviti za deceniju.

Da li je Bobar mogao reagovati na “ekonomiju Diktiranu odozgo”? Jeste, ali bi istog trenutka završio poslovnu karijeru i bio bačen na deponiju.

Iz Kola u koje se on uhvatio ne izlaziš ni kada umreš. Najbolji je primjer za to upravo pokojni Bobar. Koji će biti optužen za sve, iako je on tek jedan od krivaca za nevjerovano visoke gubitke njegove grupacije. Koji su, najvećim dijelom, posledica davanja kredita bez adekvatnog osiguranja Dodikovim prijateljima. Koji te kredite nisu otplaćivali. Niti će.

Bačene pare. Nakon Jednog telefonskog poziva, koji Bobar nije mogao odbiti. Pa još Jednog, pa još Jednog, pa još Jednog… Tako to funkcioniše.

Nije “Bobar grupacija” jedina takva, dapače.

Većina tajkuna i tajkunskih firmi ustrojeno je po “Bobar matrici”.

Propali su već “Niskogradnja” Ljube Ćubića, koja se održava na aparatima; “Binis beton” Borka Radinkovića; I GP “Krajina” se ljulja, “Kaldera” je prošlost, “Farmland” je gotov, uprkos višekratnom unovčavanju mrtvih i zaraženih goveda; PD Semberija je mrtva, sve Nove Romanije, Nova Borja, Novi Aerodromi, Novoteksi, “Tesle” su upokojeni (Kad smo već kod “Tesle”, gdje se djedoše oni “proizvedeni” elektroautomobili, kojima su se trebali voziti poštari “Pošta Srpske” i “Pošta Njemačke”?!). Odstrijelili su i Vučka na Jahorini.

Propala je i Banka Srpske, nekadašnja Balkan investment Banka, Birač (gubitak milijardu KM), zdravstvo, školstvo… Voćari su satrulili. Urnisane su Rafinerije Brod i Modriča, fabrika cijevi Derventa (samo ove dvije firme gubitak oko milijardu KM)....

Sve navedene projekte lično je osmislio Dodik, lično je njima upravljao Dodik, lično ih je on i srušio.

Da li je moglo drugačije?

Nije, jer vlast koja proglašava stečaj kao vrhunski privredni projekat (slučaj Novoteks) i kritikuje menadžere da nisu sposobni, zato što nisu uspjeli podići kredit za plate (slučaj bolnice Kasindo), nije sposobna da sačuva bilo šta i sposobna je da uništi sve.

Bobarova prerana smrt nije pokazala samo trulež njegovih firmi. Ona je na najtragičniji mogući način oslikala svu trulež Režima.

I da ne zaboravim: Propao je i “Grand trade” Mileta Radišića, sa čije poslovne zgrade otpadaju stakla, i na kojoj se ništa ne radi. Oteta zemlja, pare potrošene, sve stoji.

Vizija Milorada Dodika doživjela je slom u “Picinom parku”. Koje li simbolike.